1- සැබවින්ම මෙම විශ්වය හා එහි පවතින සියල්ල මැවූ මැවුම්කරුවෙකු සිටින බව ඔබ විශ්වාස කළ යුතුයි. ඔහු සර්ව බලධාරි අල්ලාහ්ය, ඔහු ඒකීයයි, ඔහුට හවුල් කරුවන් නැත. ඔහු ඉහළ අහසේ අර්ෂ් මත වැජඹ සිට තම නිර්මාණයන් නිරීක්‍ෂණය කරයි, ඔවුන්ව ශ‍්‍රවණය කරයි, ඔවුන්ව දකියි, ඔහු පුදනු ලැබීමට එකම සුදුස්සාය, ඔහු හැර වෙන කිසිවෙකු වෙනුවෙන් ඔබ යාඥා නොකළ යුතුයි. මානව සංහතිය අල්ලාහ් නිකමට නිර්මාණය නොකළ බව ඔබ විශ්වාස කළ යුතුයි. ඒ වෙනුවට ඔහුට අවනත වී ජීවත්වීම නම් වූ මහඟු කර්තව්‍ය සඳහා මානවයා නිර්මාණය කරනු ලැබුවේ. මතු දිනයෙහි ඔබව යළි ඔහු නැගිට්ටුවයි. මෙලොව ජීවිතය තුළ වූ ඔබේ කි‍්‍රයා කලාපයන් සියල්ල එම දිනයෙහි විනිශ්චයට ලක්වනු ඇත.
2- මිනිසාට හාත් පසින්ම වෙනස් වූ නිර්මාණයක් වන දේව ¥තවරුන් ඔබ විශ්වාස කළ යුතුයි, ඔවුන් ආලෝකයෙන් මවනු ලැබූ නිර්මාණයකි, අල්ලාහ් ඔවුන්ට විවිධ රාජකාරීන් පැවරුවේය, ඒ අතුරින් අග‍්‍ර ජිබ්රීල් (අෙලෙ* වෙත ශාස්තෘවරුන්ට දේව පණිවුඩ ගෙන ඒමේ වගකීම පවරන ලදී.
3- අල්ලාහ් ශාස්තෘවරුන් වෙත දේව පුස්තක අනාවරණය කළ බව ඔබ විශ්වාස කළ යුතුයි. නිදසුනකට: තව්රාත්, ඉන්ජීල්, සබූර්, අවසන් වශයෙන් මුහම්මද් (සල්* තුමන් වෙත අනාවරණය වූ අල්කුර්ආනය. අනාවරණය වූ මෙම සියළු දේව පුස්තකයන් මගින් අවධාරණය කෙරෙන්නේ, අල්ලාහ්ට පමණක් යාඥා කළ යුතු බවත්, ඔහු ඒකීය බවත්, ඔහුට සමානව කිසිවක් නොමැති බවත්ය. කාලයේ ඇවෑමත් සමග පෙර පහළ වූ පුස්තකයන් විකෘති කිරීම්වලට ලක්විය, ජනයාගේ ධනය අයුතු ලෙස පරිහරනය කරන්නන් හා, ආගමික සතුරන් විසින් මෙම නින්දිත, ද්‍රෝහි කි‍්‍රයාව සිදුවිය. නමුත් සෙසු දේව පුස්තකයන්ට අත්වූ මෙම ඉරණම, අවසන් ශාස්තෘවරයානන් වන මුහම්මද් නබි (සල්* තුමන්ට අනාවරණය වූ ශුද්ධවූ අල්කුර්ආනයට අත්නොවීය, එය මිනිස් සිත් තුළ ආරක්‍ෂා විය, එය මානව සංහතියට ජීවමාන හාස්කමක් බවට අල්ලාහ් පත්කළේය, එය සියළු විකෘති කිරීම් වලින්, වෙනස් කිරීම් වලින් ආරක්‍ෂා කිරීමේ වගකීම අල්ලාහ් බාරගත්තේය. එය පෙර පුස්තකයන්හි සැබෑ ස්වරූපය ආරක්‍ෂා කරන්නක් වශයෙන් අල්ලාහ් පත්කළේය. එහි විද්‍යාත්මක කරුණු රාශියක් අන්තර්ගතව පවති, එය වර්තමාන ලෝකයෙහි ශ්‍රේෂ්ඨ විද්‍යාඥයන් විසින් පවා පිළිගනු ලැබූ සත්‍යයකි.
4-ප‍්‍රථම මිනිසා වූ ආදම් පසින් අල්ලාහ් නිර්මාණය කළ බව ඔබ විශ්වාස කළ යුතුයි. ඔහුට අල්ලාහ් පරපුරක් ඇති කළේ ඔවුන් තියුණු පරීක්‍ෂණයකට ලක් කිරීම සඳහායි. කාලයාගේ ඇවෑමෙන් මානවයා දුෂ්ට ෙෂෙතාන් හූ විසින් නොමග යවන්නට විය, ප‍්‍රතිමාවන්ද වැඳ පුදන්නට විය. එවිට මානවයා අතුරින්ම ඔවුන් වෙත ශාස්තෘවරුන් එවන ලදී, ඔවුන් අල්ලාහ්ගේ පණිවුඩය සමාජයට ගෙනහැර පෑ අතර, අල්ලාහ්ට පමණයි යාඥා කළ යුත්තේ, ඔහු ඒකීයයි, ඔහුට සමානව කිසිවෙකු නැත, ඔබලා අනුගමනය කළ යුත්තේ ¥තවරුන්ව පමණයි, අල්ලාහ් හැර වෙන කිසිවෙකුට ඔබ යාඥා නොකළ යුතුයි මෙයයි ඔවුන්ගේ පණිවුඩය වූයේ. ශාස්තෘවරුන් අතුරින් (නූහ්, ඉබ‍්‍රහීම්, මූසා, ඊසා ….*, අවසන් ශාස්තෘවරයා මුහම්මද් (සල්* තුමන්. කෙනෙකු සියළු ශාස්තෘවරුන් කෙරෙහි විශ්වාසය තබා, ඔවුන් පි‍්‍රය කරන තෙක් ඔහුගේ ආගමික විශ්වාසය පිළිගනු ලබන්නේ නැත.
5- මෙම විශ්වය මත සිදුවන සෑම කි‍්‍රයාවක්ම අල්ලාහ්ගේ නියමය අනූව සිදුවන බව ඔබ විශ්වාස කළ යුතුයි. එය සිදුවීමට පෙරම අල්ලාහ් සටහන් කර හමාරය. නමුත් මිනිසාට පනවා ඇත්තේ හේතු කාරණා සමග කි‍්‍රයා කිරීමටයි. සෘජුවම ඔහුගේ කි‍්‍රයාවන්ට මෙලොවෙහි හා මතු ලොවෙහි බාරකරුන්වන්නේ ඔහුය. ඔහු උකටලීව පෙර නියමය මත බර පැටවීම අනුමත නොවේ. අල්ලාහ්ගේ නියමය පිළිබඳ විශ්වාසය යනු ඔබව සැනසීමෙන් යුත් ජීවිතයකට මග පාදයි.
6- ඉස්ලාම් නීතිය, සාධාරණය, යුක්තිය, පරාර්ථකාමි බව, සමගිය, සහෝදරත්වය, ආත්ම ගරුත්වය, සත්‍ය නියෝගකරයි. යහපත්, සත් ගුණාංගයන් සියල්ල එය අණකරයි. එය අයුක්තිය, අසාධාරණය, දුරාචාරය, සොරකම, සතුරුකම් පැවැත්වීම, අයුතු ලෙස මිනිසුන් ඝාතනය කිරීම, අසත්‍ය, ප්‍රෝඩාව, උඩඟුකම තහනම් කරයි. පහත්, නින්දිත සියළු ගුණාංගයන් ඉස්ලාම් තහනම් කරයි. සමහර මුස්ලිම් වරුන්ගේ අසම්මත කි‍්‍රයා කලාපයන්ට ඉස්ලාම් වග නොකියන අතර, එවැනි නින්දිත කි‍්‍රයාවන්ට වගකිවයුත්තෝ එම පුද්ගලයින්මයි.
7- ඉස්ලාම් තුළ කළු සුදු, දුප්පත් පොහොසත්, අරාබි, අරාබි නොවන යනු කිසිදු වෙනසක් හෝ භේදයක් නැත. මිනිසුන් අතුරින් ඉතා ශ්‍රේෂ්ඨතම පුද්ගලයා වන්නේ අල්ලාහ්ට අවනතවී ජීවත්වන්නාය.
8- ඉස්ලාම් පශ්චාත්තාපය නිරතුරුව නියෝග කරයි, කවුරුන් හෝ වැරදි කි‍්‍රයාවක් කර පසුව පශ්චාත්තාප වී අල්ලාහ්ගෙන් සමාව පැතූ විට ඔහු සමාකරයි. ඔහු හා අල්ලාහ් අතර ඔහුගේ පශ්චාත්තාපය සඳහා කිසිදු තැරැුව්කරුවෙකු නැත. මන්ද, ඔහුගේ පශ්චාත්තාපය සියල්ල දකින, සියල්ල අසන, පුද්ගලයාගේ සිත තුළ පවතින සියල්ල හොඳින් දන්නා අල්ලාහ් අතර පමණයි.
9- ඉස්ලාම් පවිත‍්‍රත්තවය නියෝග කරන අතර, පොදු ජනයාට කරදර, පීඩාවන් ඇති කරන දේ සෑම ස්ථානයකින්ම ඉවත් කරන ලෙස ද නියෝග කරයි.
10- ඉස්ලාම් කාන්තා චරිතය උතුම් කොට සළකයි, තවද ඇයගේ අයිතීන් සුරකින අතර, ඇයගේ ජීවන වියදම හා දේපළ සම්පත්වලට උරුමකම් කීමේ අයිතියද ලබාදෙයි. භාර්යාවක් වශයෙන් ඇගේ යුතුකම් නිසි ලෙස ඉටු කිරීමටද අණ කරයි.
11- ඉස්ලාම් මිනිසාගේ ජීවිතය පහසු කරන, එයට උදව් කරන නූතන තාක්‍ෂණය උපයෝගි කිරීමට දිරිගන්වයි. එය ඉස්ලාමීය නීති රීතීන්ට පටහැනි නොවන තෙක්.
12- ඉස්ලාම් පනවා ඇති සීමාවන් ඉතා සරල හා පැහැදිළිය. ඉස්ලාමීය සෑම වත් පිළිවෙතක් සඳහාම සාධක පවතී, ඒ අනූව මුස්ලිම්වරයෙකු ජීවත් විය යුතුයි. මෙම නියෝගයන් හා නීති රීතීන් මිනිස් බුද්ධියෙන් බිහිවූ ව්‍යවස්ථාවක් නොව, අල්ලාහ් විසින් මානවයාට පිරිනමන ලද්දකි, සෑම මිනිසෙකුම මෙයට අවනතවී ජීවත්වීම අනිවාර්්‍ය වේ.
13- ඉස්ලාම් අපරාධයන්ට එරෙහි වන අතර වැරදි කි‍්‍රයාවන්ටද දැඩි දඬුවම් පමණයි, මිනිසාගේ ජීවිතය, ඔහුගේ දේපළ සම්පත් ආරක්‍ෂා කිරීමයි මෙහි මූලික පරමාර්ථය වන්නේය. මිනිසා සතු ශ්‍රේෂ්ඨ වූ දෑ වන, බුද්ධිය, අධ්‍යාත්මය, පරපුර, ධනය, දහම ආරක්‍ෂා කරයි.
14- ඉස්ලාම් අතුරින්: පස්වේල සලාතය දිනපතාම නිසි වේලාවට, ආගම පැවසූ අන්දමට ඔබ ඉටු කළ යුතුයි. මෙය හිමියන් හා දාසයා අතර මනා සම්බන්ධතාවයක් ගොඩ නගයි. පිටු පස ඇති පිටුවන් බලන්න.
15- ඉස්ලාම් සෑම වසරක් පාසාම මිළ මුදල් නියමිත ප‍්‍රමාණයට අධිකව තබා ඇත්තන් එයින් සුළු ප‍්‍රමාණයක් යහපත සඳහා බැර කරන ලෙස ඉස්ලාම් නියෝග කරයි. එයට ”සකාත්” (ශුද්ධකාරක බද්ධ* ඔහු සතුව පවතින ධනය පරිශුද්ධ කිරීමක් වශයෙන් හා දිළින්දන්ට සරණක් මෙයින් සිදුවෙයි.
16- ඉස්ලාම් සෑම වසරක් පාසාම පුරා මසක් උපවාසයෙන් පසුවීමට නියෝග කරයි. උපවාසය යනු: හිමිදිරි උදෑසන පටන් ඉර බැස යන තෙක් ආහාර, පාන කිසිවක් නොගෙන ඉටු කරන යාඥාවකි. මෙම මස ”රමළාන්” යනුවෙන් හැඳින්වේ. දිළින්දන් සිහිපත් කිරීම සඳහා, ශරීර සෞඛ්‍ය තකා, හිමියන්ට දාසයා කෙසේ අවනතවන්නේද යනු පර්්‍යයේෂණය කිරීම සඳහා අල්ලාහ් මෙය නියෝග කළේය.
17- ඉස්ලාම් කා හට ශක්තිය පවතීද ඔවුන් ජීවිතයේ එක් වරක් හජ් නම් කර්තව්‍ය ඉටු කිරීමට නියෝග කරයි. එය මක්කාව නම් ස්ථානයට ගොස් සීමිත කි‍්‍රයාවන්ගෙන් සමන්විත ඉටු කරනු ලබන යාඥාවකි. (මෙයට ඉබ‍්‍රාහීම්, ඊසා, මුහම්මද් …* වෙනත් ශාස්තෘවරුන්ගේ පූර්ව ආදර්ශය ඇත.
18- ඉස්ලාම් අතුරින්: මුහම්මද් (සල්* තුමන් මුළු මානව සංහතියටම එවනූ ලැබූ ශාස්තෘවරයා බවත්, ඊට පෙරවූ ශාස්තෘවරුන්ගේ පණිවුඩය වූයේ කුමක්ද? එයයි එතුමන්ගේද පණිවුඩය, නීති රීතීන්හි පමණක් වෙනස්කම් පැවතුනත් පණිවුඩය, හරය එකක් බව ඔබ විශ්වාස කළ යුතුයි. එතුමන් පිළිබඳ කව්රුන් අසන්නේද ඔවුන් එතුමන් කෙරෙහි විශ්වාසය තැබීමත්, එතුමන් රැුගෙන ආ දේ අනුගමනය කිරීමත් අනිවාර්්‍ය වේ. අල්ලාහ් ඉදිරියෙහි පිළිගනු ලබන එකම දහම ඉස්ලාම් වේ.
19- ඉස්ලාම් අතුරින්: මුහම්මද් (සල්* තුමන් කෙසේ අල්ලාහ්ට යාඥා කරන්නට, අවනතවන්නට මග පෙන්වූයේද ඒ ආකාරයට ඔබ අල්ලාහ්ට යාඥා කළ යුතුයි. එය නිවැරදි පුවත් වශයෙන් ආරක්‍ෂාවෙමින් පවති, හදීස් කලාවෙහි විද්වතුන් එය ආරක්‍ෂා කළහ. එයට උදාහරණ වශයෙන් හදීස් කලාවෙහි ප‍්‍රවීනයන් වන ඉමාම් බුහාරි, මුස්ලිම් වෙනත් විද්වතුන් සඳහන් කළ හැක. අන්ධ භක්තීන්, මිථ්‍යා සිරිත් විරිත්, හීනයන්, ව්‍යාජ පුවත් වැනි දැයින් ඔබ අවදානමින් සිටිය යුතුයි.
20- ඉස්ලාම් මිනිස් බුද්ධිය අන්ධ භක්තීන්, මිථ්‍යා විශ්වාසයන්ගෙන් හා මිනිසා අල්ලාහ් හැර වෙනත් දේට වහල්වීමෙන් නිදහස් කරයි. ඉස්ලාම් සොහොන් බැහැ දැකීමට අනුමැතිය ලබා දෙන ඒ අතර තුරම, ඒ වටේ සක්මන් කිරීම, එයට යමක් බිලි දීම, ඒ ඉදිරියේ ඔවුන්ගෙන් ප‍්‍රාර්ථනා කිරීම, ඔවුන් තැරැුව් කරුවන් බවට පත් කිරීම ආදි සියළු අඥාන කි‍්‍රයාවන් තහනම් කරයි.
21- ඉස්ලාම් කෙනෙකු තම සියළු කාර්්‍යයන් අල්ලාහ් වෙත බාර කරන ලෙස නියෝග කරන අතර හේතු කාරණා සමග කටයුතු කරන ලෙසද පවසයි. තඹ, තහඩු, යන්ත‍්‍රයන් වැනි දේ පැළදීම, හූණියම් කරුවන්, මන්ත‍්‍ර කරුවන්, ජ්‍යෙතිශ්‍ය කරුවන් වැනි අයුතු ලෙස ජනයාගේ මූදල හූරා කන්නන් වෙත යෑම ඉස්ලාම් තහනම් කරයි.
22- ඉස්ලාම් හි වසරකට උත්සවයන් දෙකක් ඇත, එකක් රමළාන් උත්සවය, අන් එක හජ් උත්සවය. ඒ හැර මිනිසුන් විසින් ඇති කරගත් නූතන නොමග යවන උත්සවයන් ඉස්ලාම් අනුමත නොකරයි.
23- ඉස්ලාම් එය පිළිපදින්නන්ට ඉස්ලාමීය නීති රීතීන් හැදෑරීමට නියෝග කරයි. උදාහරණයට: පිරිසිදුකම, සලාතය, සකාත් (ශුද්ධකාරක බද්ධ*, උපවාසය, හජ් කර්තව්‍යය, වෙනත් නීති රීතීන්.
24- ඉස්ලාම් ෂහාදා හෙවත් සාක්‍ෂීන් දෙක ඔබ පවසන විට මුස්ලිමෙකු බවට පත්වෙන්නේය එය නම්: ”අෂ්හදු අල් ලාඉලාහ ඉල්ලලාහු වඅෂ්හදු අන්න මුහම්මදර් රසූලූල්ලාහ්.” (නැමදීමට සුදුස්සා අල්ලාහ් හැර වෙන කිසිවෙකු නැති බව හා මුහම්මද් (සල්* තුමන් අල්ලාහ්ගේ ¥තවරයා බව මා සාක්‍ෂි දරමි*. ඔබ අවසන් හුස්ම හෙළන තෙක් මෙම ප‍්‍රතිඥා දෙකට අවනත වී ජීවත් වීම ඔබ සතු වගකීමකි. ඒ තුළිනුයි ඔබට ස්වර්ගය ලබා නිරයෙන් ආරක්‍ෂා විය හැක්කේ.
25- ඉස්ලාම් මතු සඳහන් අවස්ථාවන්හීදි ඔබේ මුළු සිරුරම ආවරණය වන සේ දිය නෑම අනිවාර්්‍ය කරයි: ඔබ ඉස්ලාම් දහම වැළඳගත් විට, ධාතු පිටවූ විට, දරු ප‍්‍රසූතයත් සමග ලේ හටගත් කාන්තාව, ඔසප්වූ කාන්තාව පිරිසිදුවූ විට.
සකස් කිරීම: මුහම්මද් අස්හර්
www.yayuthumaga.com