පරිච්ඡේද අංකඃ 110
පාඨයන් සංඛ්යාවඃ 03 කි.
මහ කාරුණික පරම දයාබර අල්ලාහ්ගේ නාමයෙනි.
1- අල්ලාහ්ගේ උදව් උපකාරය, ජයග්රහණය පැමිණෙන විට.
2- ජනයා සමූහ වශයෙන් අල්ලාහ්ගේ දහමට ඇතුල් වීම ඔබ දකින්නේය.
3- එවිට ඔබේ දෙවියාගේ ප්රශංසාව සුවිශුද්ධ කරන්න. තවද ඔහුගෙන් සමාව අයදින්න. සැබවින්ම ඔහු සමාව පිළිගන්නාය.
මෙම පරිච්ඡේදය පහළ වූ කාල වකවාණුවඃ
මෙම පරිච්ඡේදය නබි (ﷺ) තුමන්ගේ අවසන් හජ් සමයේ මිනා නම් ස්ථානයෙහිදී පහළ විය. අල්කුර්ආනයෙහි අවසන් වශයෙන් පහළවූ පරිච්ඡේදය මෙයයි.
උබෙයිදූල්ලාහ් රලියල්ලාහු අන්හු තුමාගෙන් වරක් ඉබ්නු අබ්බාස් (රලි) තුමා අල්කුර්ආන්හි අවසන් වශයෙන් පහළ වූ සම්පූර්ණ පරිච්ඡේදය කුමක්දැයි ඔබ දන්නවාද? එතුමන් සූරතුන් නස්ර් යනුවෙන් පිළිතුරු දූන්හ. එසේය යනුවෙන් ඉබ්නු අබ්බාස් (රලි) තුමා පැවසූහ. (මූලාශ්රයඃ මුස්ලිම් හදීස් අංකඃ 5349).
මෙම පරිච්ඡේදය පහළ වීමේ පසුබිමඃ
මෙම පරිච්ඡේදය නබි (ﷺ) තුමන් මෙලොවින් සමුගැනීමේ අවසන් මොහොත සමීප වීම සැළ කිරීම සඳහා පහළ විය. ඉබ්නු අබ්බාස් රලියල්ලාහු අන්හු තුමා වාර්තාකරයිඃ “උමර් රලියල්ලාහු අන්හු තුමා බද්ර් සටනට සහභාගිවූ ජේෂ්ඨ මිතුරන් සහභාගිවන සභාවට මාවද කැඳවාගෙන යෑමට පුරුදූවී සිටීයහ. නමුත් එය එම ජේෂ්ඨ මිතුරන් කිහිප දෙනෙකුගේ අප්රසාදයට හේතු විය. ඒ අතුරින් කෙනෙකු උමර් (රලි) තුමාගෙන් අපටද මේ හා සමාන වයසෙහි දරුවන් සිටිති. නමුත් ඔවුන්ව හැර ඉබ්නු අබ්බාස් (රලි) තුමන්ව පමණක් ඔබ මේ සභාවට කැඳවාගෙන ඒමේ හේතුව කුමක්දැයි විමසා සිටියේය. එයට උමර් (රලි) තුමන් කුමක් සඳහාද යනුවෙන් ඔබලා නොදන්නේද? එවිට මා කැඳවා සභාව මැද වාඩි කරවා, ඉබ්නු අබ්බාස්ව කැඳවාගෙන ඒමේ හේතුව ඔබලා නොදන්නේද? යැයි පවසා සභාවෙහි සිටී අයගෙන් “ඉදා ජාඅ නස්රුල්ලාහි වල්ෆත්හ්” නම් පරිච්ඡේදය පිළිබඳ ඔබලා දන්නේ කුමක්ද? යැයි ප්රශ්න කළේය. එයට එයින් කිහිප දෙනෙකු අල්ලාහ්ගේ උදව්ව හා ජයග්රහණය අපට ලැබුනේ නම් ඔහු ප්රශංසා කර පරිශුද්ධ කරන්න යනුවෙන් අල්ලාහ් නියෝග කරයි යනුවෙන් පිළිතුරු දූන්හ. තවත් සමහරුන් කිසිවක් නොපවසා නිහඬව සිටියහ.
උමර් (රලි) තුමන් මා අමතා මොවුන් පවසන දේ හරිදැයි විමසූ විට මා එසේ නොවෙයි, මෙම පරිච්ඡේදය නබි (ﷺ) තුමන්ගේ අවසන් මොහොත එළඹී ඇති බව දන්වයි යනුවෙන් පැවසුවෙමි. එනම් ශාස්තෘවරයානනි! ඔබට මා පොරොන්දූවූවා සේ අල්ලාහ්ගේ උදව්ව හා මක්කාව ජයග්රහණය කළේ නම් ඔබේ සේවය අවසන් විය. ඔබේ වේලාව සමීප විය එබැවින් අල්ලාහ් ප්රශංසා කර ඔහුගෙන් සමාව අයදින්න යන අදහස ගෙන දෙයි.
එවිට උමර් (රලි) තුමා මට අවබෝධවූ දේ ද මෙයයි යනුවෙන් පවසා එබැවිනුයි මම මොහුට ජේශ්ඨයන්ගේ සභාවෙහි ඉඩ සලසා දූන්නේ යනුවෙන් පැවසූහ. (මූලාශ්රයඃ බුහාරි 4588).
ආයිෂා (රලි) තුමිය විස්තර කරයිඃ මුහම්මද් (ﷺ) තුමන් මෙලොවින් සමුගන්නා අවසන් මොහොතේදි අඛණ්ඩව අල්ලාහ්ගෙන් සමාව අයද සිටියේය. “සුබ්හානක වබිහම්දික අස්තඃෆිරුක වඅතුබු ඉලෙයික්” (හිමියනි! ඔබ පරිශුද්ධයි, ඔබ ප්රශංසනීයයි. මා ඔබගෙන් සමාව අයදිමි) යනු ප්රාර්ථනා කරමින් සිටියේය. මා එතුමන්ගෙන් ශාස්තෘවරයානනි! මන්ද ඔබ අළුතින් ප්රාර්ථනාවක් කියමින් සිටින්නේ? මාගේ අවසන් හෝරාව සමීප වීමේ සළකුණක් මාගේ සමාජයට ලැබී ඇත. එයයි “ඉදා ජාඅ නස්රුල්ලාහ්” නම් පරිච්ඡේදය යනුවෙන් පැවසූහ. (මූලාශ්රයන්ඃ බුහාරි 4585, මුස්ලිම් 747).
පහත සදහන් පරිදි වචන වල සුළු වෙනස් කම් ඇතුව නබි (ﷺ) තුමන් සලාතයේ රුකු, සුජූද් ඉරියව්වල අන්නස්ර් පරිච්ඡේදය පහළවීමෙන් පසු කියමින් සිටියේය. අපි ද සලාතයේ රුකු, සුජූද් ඉරියව්වල වැඩි වශයෙන් මෙය කිව යුතුය.
سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا وَبِحَمْدِكَ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي (Buhari 794)
සුබ්හානකල්ලාහුම්ම රබ්බනා වබිහම්දික අල්ලාහුම්ම:ෆිර්ලී
سُبْحَانَكَ وَبِحَمْدِكَ أَسْتَغْفِرُكَ وَأَتُوبُ إِلَيْكَ (Muslim 1114)
සුබ්හානක වබිහම්දික අස්තඃෆිරුක වඅතුබු ඉලෙයික්
سُبْحَانَ اللَّهِ وَبِحَمْدِهِ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَأَتُوبُ إِلَيْهِ (Muslim 1116)
සුබ්හානල්ලාහි වබිහම්දිහි අස්ත:ෆිරුල්ලාහ වඅතූබු ඉලෙයිහි
سُبْحَانَكَ رَبِّى وَبِحَمْدِكَ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِى (Muslim 1115)
සුබ්හානක රබ්බී වබිහම්දික අල්ලාහුම්ම:ෆිර්ලී
මෙම පරිච්ඡේදය පිළිබඳඃ
පාඨයන් තුනකින් සමන්විත මෙම පරිච්ඡේදය නබි (ﷺ) තුමන් මෙලොවින් සමුගැනීමට මාස තුනකට හා දින කිහිපයකට පෙර අනාවරණය විය. නබි (ﷺ) තුමන්ගේ අවසන් හෝරාව සමීපවීම පිළිබඳ මෙම පාඨයන් වක්රව කථා කරයි. ඔබේ ප්රතිවාදීන් පරාජය කොට, මක්කා නගරය ඔබේ අණසකට යටත් කොට මිථ්යා විශ්වාසයන් තුරන් කර ඉස්ලාමීය ආලෝකය දල්වා, ඉස්ලාම් කරා ජනයා පිරිස් වශයෙන් පැමිණෙන විට අල්ලාහ් ඔබව ශාස්තෘවරයෙකු වශයෙන් එවූ එම උතුම් පරමාර්ථය අවසන් විය. එසේ නම් ඔබ මතු ලොව ගමන සඳහා අල්ලාහ්ව ප්රශංසා මුඛයෙන් පරිශුද්ධ කර, ඔහුගෙන් සමාව අයද සූදානම් වන්න.
මෙම පරිච්ඡේදයෙන් අපි උගත යුතු දේඃ
1- මුහම්මද් (ﷺ) තුමන් අල්ලාහ්ගේ පිහිටෙන් මක්කාව ජයග්රහණය කළේය. මේ වෙනුවෙන් එතුමන් හා එතුමන්ගේ මිතුරන් කළ කැපවීම් සුළු පටු නොවේ. අල්ලාහ් කෙරෙහි දැඩි විශ්වාසයෙන් යුතුව මහත් කැපවීමෙන් ඉවසීමෙන් කටයුතු කරන්නන්ට ජය නියත බව මෙයින් තහවුරු වේ.
2- අල්ලාහ්ගේ උදව් උපකාර හා ජය අපට හිමි වූ විට උඩඟු නොවී ඉතා යටහත් පහත්ව ඔහුට කෘතඥ වී ඔහුව ප්රශංසා කර තවද ඔහුගෙන් සමාව අයදිය යුතුය.
3- එදා සිට පරමාන්ත දිනය තෙක් අල්ලාහ්ගේ දහමට හා ඔහුගේ සැබෑවූ දාසයන්ට ජයග්රහණය නියතය. ඔහුගේ සත්යය මාර්ගයෙහි ගමන් කරන්නන් විවිධ අසීරුතාවන්ට මුහුණ දුන්නද යහපත් අවසානය හා ජයග්රහණය ඔවුන්ටමය.
4- පෙර හා පසු සියළු පාපයන්ට සමාව ලැබුනු මුහම්මද් (ﷺ) තුමන්ටම සමාව අයදින ලෙස අල්ලාහ් නියෝග කරන විට අපි කෙතරම් ඔහුගෙන් සමාව අයදිය යුතු ද?
5- කවුරුන් දායකවූවද, නොවූවද අල්ලාහ්ගේ දහමට ජය නියත බව අපි මතක තබා ගත යුතුය. අපිත් එම සත් ක්රියාවෙහි කොටස් කරුවන් වන්නේ කෙසේදැයි සිතනවා වෙනුවට ඉස්ලාම් දහමට, මුස්ලිම්වරුන්ට පසුබෑම යනුවෙන් දොඩව දොවඩ සිටීමේ කිසිදු පලක් නැත. අපි දහමෙහි උන්නතිය වෙුවෙන් කටයුතු නොකරන විට වෙනත් ජනතාවක් ලවා එය ඉටු කරන බව අල්ලාහ් පවසයි. දහමෙන් කෙනෙකු ඈත්වූ විට එහි පාඩුව ඔහුට මිස දහමට නොවෙයි. කිසිවෙකුගේ අභිමතයට අනූව දහෙමහි නීති රීතීන් වෙනස් නොවෙයි. එසේ වෙනස් කිරීමටද කිසිවෙකුට බලයක් නැත. ඉස්ලාම් දහම ඉතා ශ්රේෂ්ඨය අල්ලාහ් හැර වෙනත් කිසිවෙකුට එය යටත් නැත. නමුත් සියල්ල අල්ලාහ්ට ඔහුගේ දහමට යටත්ය. ශ්රේෂ්ඨත්වය, ජයග්රහණය හිමිවන්නේ සැබෑවු එම දහම ඔස්සේ ගමන් කළවුන්ට පමණි.
5- නබි (ﷺ) තුමන්ගේ මරණය සමිපවීම පිළිබඳ වක්රව අඟවා සිටීම.
By: අබූ අස්මා
www.yayuthumaga.com
Masha Allah…Jazakallahu Khair