මෙලොවට පැමිණුනු හැම ශාස්තෘරවයෙකුගේම ප්‍රචාරයෙහි මූලික තේමාව හා දර්ශනය ඒක දේවත්වයයි. බහු දේවවාදය ප්‍රතිෙක‍ෂ්පකරමින්, මිනිසා, ගස්, ගල්, ප්‍රතිමාවන් ඉදිරියේ නොවැටි එකම බලය එකම ශක්තිය එකම නිර්මාතෘවරයා වන අල්ලාහ්ට පමණක් යාඥා කරන ලෙස හැම ශාස්තෘවරයෙකුම ප්‍රචාරය කළහ.
නමුත් බහුතරයක් එම ශාස්තාවරුන්ගේ ඇවෑමෙන් පසු ඔහුන්වම දෙවිවරු වශයෙන් සළකා පුද සත්කාර කරන්නට පටන් ගත්හ. ජනයාට මෙම විෂයෙහි නිසි අවබෝධයක් නැති නිසා මෙය පුˆල්ව විග්‍රහ කරමු. විශ්වය තුළ වෙසෙන්නාවූ මිනිසුන් දෙවියන් පිළිබඳ දරන ආකල්පය කොටස් තුනකට ඛෙදිය හැක.
1- මෙම විශ්වය තුළ කිසි දෙවි කෙනෙකු නැති බවත්, මෙම විශ්වය ස්වභාවයෙන්ම බිහිවූ එකක් බවත්, මෙහි පාලනය ස්වභාවයෙන්ම සිදුවන බවත් පවසන පාර්ශ්වය.
2- මෙම විශ්වය තුළ බොහෝ දෙවිවරු සිටියි, එහි එක් එක් අංශයන් එක් එක් දෙවිවරු විසින් පාලනය කරනු ලබයි යනුවෙන් පවසන පාර්ශ්වය.
3- මෙම විශ්වය මවා පාලනය කරන්නේ එකම දෙවි කෙනෙකු බවත්, ඔහුට පමණක් වැඳුම් පිඳුුම් කළයුතු බවත් පවසන පාර්ශ්වය.
මෙහි ඇති මුල් කොටසින් දේවත්වය ප්‍රතිෙක‍ෂ්ප කෙරෙයි, එයට ඔහුන් ඉදිරිපත් කරන සාධකයන් මොනවාද? මෙම මතය ඉදිරිපත් කරන්නට පෙර විශ්වයේ දෙවි කෙනෙකු සිටිනවාද? නොසිටිනවාද? යැයි මොහුන් පර්යේෂණයන් කළාද? එම පර්යේෂණයේ ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන්ද මෙම මතය ඉදිරිපත් කරන්නේ? තාක‍ෂණ ලෝකය කියා හඳුන්වන තත්ත්වයට විද්‍යාව දියුණු වී ඇති මෙම යුගයෙහි පවා විද්‍යාවට රසායනාගාරයක් තුළ දෙවියන් පිළිබඳ පර්යේෂණයක නිරතවන්නට හැකිවුනේද? එවැනි පර්යේෂණයක් කිරීමේ හැකියාවක් විද්‍යාව සතුද? යම් දෙයක් පිළිබඳ නිසි දැනුමක් නොමැති විටක ඒ දේ තිබීමටත් හැක, නොතිබීමටත් හැක යන මතයකට එළඹීමයි බුද්ධි ගෝචරවන්නේ. විද්‍යාව සියළු විෂයන්හි මෙම පිළිවෙත අනුගමනය කර තිබීම අවදානය යොමු කළ යුතු කරුණකි.
නිදසුනකට: බ්‍රහස්පති ලෝකයේ ජීවින් සිටිනවාද?
මෙම ප්‍රශ්ණයට සිටිනවාද? නැද්ද? කියා විද්‍යාඥයින්ට ස්ථීරව ප්‍රකාශයක් කිරීමට නොහැක. මන්ද ස්ථීර ප්‍රකාශයක් කිරීමට තරම් සාධක ලැබී නැත.
1- බ්‍රහස්පති ලෝකයේ ජීවින්ගේ පැවැත්ම පිළිබඳව නොදැනීම.
2- බ්‍රහස්පති ලෝකයේ ජීවින්ගේ පැවැත්ම පිළිබඳ විශ්වාසය.
මෙවැනි දෙ ආකාර මත හමුවේ. මුල් මතය පිළිගත් පුද්ගලයා දෙවැනි මතය නිසැකව ප්‍රතිෙක‍ෂ්ප කරයි. දෙවැනි මතය පිළිගත් පුද්ගලයා පළමු මතයෙන් බැහැර වෙයි. ඒ අතරම පළමු මතය පිළගත් පුද්ගලයා බ්‍රහ්ස්පති ලෝකයෙහි ජීවින් සිටින්නේද යන පර්යේෂණයක යෙදිය යුතුය. නැතිනම් ඔහු හමුවේ පිළිගත හැකි සාධක තිබිය යුතුය.
දෙවියන් පිළබඳවූ ආකල්පයෙහිදී මෙය හා සමාන නිගමනයකට විද්‍යාව ප්‍රවේෂ විය යුතුයි. විද්‍යාවට රසායනාගාරයක් තුළ දෙවියන් පර්යේෂණය කිරීමට මේ නිමේෂය වනතෙක් නොහැකිවිය.
විද්‍යාව යම් දෙයක් පිළිගන්නට නම් ඒ හා බැඳුනු මූල ධර්මයන් පදනම්ව ඇත. නමුත් එම මූල ධර්මයන් තුළින් දෙවියන් පරික‍ෂා කිරීමට විද්‍යාව අසමත්විය. අපොහොසත් කාර්්‍යයක් නැත යැයි මුළුමනින්ම ප්‍රතිෙක‍ෂ්ප කිරීමද විද්‍යාවේ ආචාර ධර්ම පද්ධතියට පටහැනිය. මෙම විශ්වයේ ආරම්භය, එහි නිර්මාණය පිළිබඳ විද්‍යාව විවිධ අදහස් ඉදිරිපත් කළද, එම කිසිදු අදහසක් විශ්වයේ දෙවි කෙනෙක් නැහැයි කියා පැවසීමට තරම් සාධක නොවීය. මෙම විශ්වය පිළිබඳම නිසි අවසාන නිගමනයකට එළඹීමට තරම් දැනුමක් විද්‍යාව සතු නොමැති අවස්ථාවක එම දැනුම ඇසුරෙන් දෙවි කෙනෙකු නැහැයි කියා තර්ක කිරීම කෙසේ නම් පිළගත හැකිද? නොදැනීම යනු කිසි කලක නොමැති බව නොවේ. මෙම විශ්වයේ සමහර දේ පමණක් විද්‍යාව දන්නේය. එම නිසා විද්‍යාවට හසු නොවූ සියළු දේ සත්‍යය නොවේ යැයි කිව නොහැක. මන්ද යම් කිසි දෙයක් පිළබඳ සංශයෙන් තොර නිසි දැනුමක් ලැඛෙන තෙක් එය ප්‍රතිෙක‍ෂ්ප කළ නොහැක, මෙය විය යුතු නොවේද? මෙම න්‍යාය පදනම්ව විද්‍යාව ලෝකයට දායාද කර දුන් දේ අප්‍රමාණය.
පොළොව වියනක් සේද අහස යහනාවක් සේද නිර්මාණය කර, එම අහස් ගැබ තුළ විවිධාකාර තාරකාවන් බැබලෙමින් තිබේ. මෙය දුටු ආදී මිනිසා තුළ විවිධ චින්තනයන්, චිත්‍රයන් නිර්මාණය වී තිබිණි. එම මනස්කාන්ත දර්ශනයන් දුටු මිනිසා ස්වයංව බොහෝ ප්‍රශ්ණ ඔහුගෙන් අසන්නට මුල පිරුවේය. මින් ඔබ්බට තාරකා තිඛෙන්නේද? ඇසෙට නොපෙනෙන තාරකා බැලීමේ හැකියාව නැති අවස්ථාවක තාරකාවන් නැත යැයි කියා තීරණයකට එළඹියේ නම් නව තාරකා සොයාගන්නට හැකියාවක් විද්‍යාඥයින් උදාකරගනීද?
දැන ගැනීමට අපොහොසත් දේ විද්‍යාව කිසි කලක ප්‍රතිෙක‍ෂ්ප නොකළේය. එසේ කිරීම විද්‍යාවේ ආචාර ධර්ම පද්ධතියට පටහැනිය.
නිසි සැලැස්මකින් යුත් මෙම විශ්වය අපේ නෙත ගැටෙන විට මවිතයට පත්වන්නෙමු. අහස් ගැබහි කොපමණ තාරකාද? කොයි තරම් ඈතින් පිහිටා ඇත්ද? ඒ සියල්ල පෘථීවියට වඩා ප්‍රමාණයෙන් කෙතරම් විශාලද? එම තාරකා අතර හෝ ග්‍රහයන් අතර කෙදිනක හෝ පඨයන් මාරුවීමෙන් ගැටීම් ඇතිවුනා කියා අපි අසා ඇත්තෙමුද? රජය අවදානමින් රිය පදවන්න කියා කොයි තරම් ප්‍රචාරය කරත් සිදුවන රිය අනතූරු ප්‍රමාණය අනන්තය. මේ ආකාරයට ග්‍රහයන් අතර ගැටීම් ඇතිවුනේ යැයි අපි කවදා හෝ අසා ඇත්තෙමුද? මෙම සැලැස්ම ඇතිකළේ කවුද? කොහේ නිසි සැලැස්මක් ඇත්තේද එහි ඊට සමානුපාත පරිපූර්ණ බුද්ධියක් තිබිය යුතුය.
බුද්ධියකින් තොර සැලැස්මක් නැත.
නොදන්නා කරුණු නැත යැයි කිව නොහැක යන්නට මෙම උපමාවන් ප්‍රමාණවත්ය. යම් කිසි විෂයක් පිළිබඳ නොදැනීම හා නැත යන මතය අතර පරස්පරතාවය වටහා ගෙන කි්‍රයාකළ හෙයින් විද්‍යාවට නව මාවතක් ඔස්සේ ගමන් කිරීමට හැකි විය. මෙම වෙනස හඳුනා නොගෙන නොදන්නා සියළු දේ නැත යැයි බැහැර කළේ නම් මිනිසාට වනේ සිට නගෝරත්මානය කළ නොහැකිවනු ඇත.
නිර්මාතෘවරයෙක් නොමැතිව නිර්මාණයක් නැත, මෙය හැමෝම දන්නා ප්‍රකට කරුණකි. මෙවැනි තත්ත්වයක් තූළ මෙම විශ්වය හා එහි ඇති මවිතයට පත්කරවන සුවිශාල නිර්මාණයන් සියල්ල ස්වභාවයෙන්ම බිහිවුණේ යැයි කෙසේ කිව හැකිද? කෘතිම තාරකා ස්වභාවයෙන්ම කි්‍රයාත්මක වුනේ නැත. එය කි්‍රයාත්මක කරවීමට කෝටි ගණන් මුදල්ද, විද්‍යාඥයින් තමන්ගේ තීක‍ෂණ බුදධියද යොදවන්නට සිදුවිය.
නිර්මාතෘවරයෙකු ගෙන් තොර නිර්මාණයක් නැත.
බුද්ධියෙන් තොර සැලැස්මක් නැත.
හේතුවකින් තොර කි්‍රයාවක් නැත.
මෙම න්‍යාය පිළිගත් විද්‍යාව, මෙම න්‍යාය පිළිගත් මානව සංහතිය විශ්වයේ බිහිවීම ස්වභාවීක යැයි කීම එහි පාලනය ස්වභාවයෙන්ම සිදුවන්නේ යැයි කීම කොයිතරම් අඥාන කමක්ද?
දේවත්වය ප්‍රතිෙක‍ෂ්ප කරන්නන්් ඉදිරිපත් කරන තවත් තර්කයක් නම්, ඔබ වන්දනා මාන කරන එම දෙවියන් ඔබේ නෙත්වලින් දුටුවේද? දුටු පසුද ඔහු වෙනුවෙන් වැඳුුම් පිඳුම් කරන්නේ? මෙම ප්‍රශ්ණය මතුපිටින් බලන විට සාධාරණීකරනය කිරීමට හැකියාව තිබුනද ගැඹුරෙන් අධ්‍යයනය කළ විට මනා වැටෙහීමක් ඇති මිනිසෙකුට මෙවැනි ප්‍රශ්ණයක් ඉදිරිපත් කළ හැකිද? මිනිසා වෙනත් සත්වයන්ගෙන් උසස් වන්නේ හොඳ හා නරක තෝරා බේරා ගැනීමේ තීක‍ෂණ බුද්ධිය සතු හෙයිනි, මිනිසා යම් දෙයක් දුටු පසු පිළිගන්නේ යැයි තර්ක කරන්නේ නම් එය මිනිසා හා සත්වයා අතර කිසිදු වෙනසක් නොවන තත්වයකි. මිනිිසා දෙවරක් සිතා බැලිය යුතු එකී කරුණ කෙසේ නම් සුළු කොට තකන්නේද? සත්වයන් යම් කිසි දෙයක් දුටු පසු පිළිගැනීම බුද්ධි ගෝචරවුනද, සිතීමට හැකි මිනිසෙක් එසේ පැවසීම කොහෙත්ම පරිනත බුද්ධියට අදාළ නොවන්නේය.
මිනිසා තමන්ගේ පියවී ඇසෙන් දුටු පසු යම් දෙයක් පිළිගන්නේ යැයි මතයට පටහැනි වන අවස්ථාවන් එමටය.
උදාහරණයට: සුළඟ (වාතය) මෙය හමන විට මිනිසා සුළඟ හමන බව පිළිගනි, නමුත් සුළඟ ඔහු තමන්ගේ දෑස් වලින් දුටුවේද? මිනිසාට ප්‍රාණයක් තිඛෙන බව පිළිගත් මොහු කෙදිනක හෝ එම ප්‍රාණය තමන්ගේ නෙත් වලින් දුටුවේද? සුළඟ, මිනිස් ප්‍රාණය, තවද තමා වටා ඇති බැඳීම්ද නොදැක පිළිගත් මොහු දෙවියන් පමණක් දුටු පසු පිළිගන්නවා යැයි කීම සදාචාර විරෝධි කුහකත්වය පෙන්නුම් කරන කි්‍රයාවකි. සුළඟ ප්‍රාණය වැනි දේ පිළිගැනීමට කොයිවගේ සාධක පවතින්නේද ඊටත් වඩා දේව ශක්තිය පිළිගැනීමට බලවත් සාධකයන් තිඛෙන්නේය යන්නට ඉහත ඉදිරිපත් කර ඇති අදහස් ප්‍රමාණවත් යැයි සිතමි. සුළු භාණ්ඩයක පවා නිර්මාතෘ සොයන මිනිසා, මවිතයට පත් කරවන ලෝකයේ නිර්මාණයන්, එහි කිසිදු ගැටීමකින් තොර සිදුවන නියම පාලනය නිරීක‍ෂණයෙන් පසුවත් මෙවැනි කි්‍රයා කාරකම් ස්වභාවයෙන්ම සිදුවේ යැයි කීම මිනිසාට තරම් නොවන්නේය.
මතු සම්බන්ධයි…..
සකස් කිරීම: ඉබ්නු යූසුෆ්