11 මහර් (විවාහ පරිත්‍යාගය*
මිනිසාගේ සමාජ ජීවිතයේ ප‍්‍රධාන අංගය වන්නේ විවාහයයි. විවාහය අනිවාර්ය කළ දෙවියන් තම දේවග‍්‍රන්තයවූ අල්-කුර්ආනය මගින් තම ¥තයාණන්වූ මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්* තුමා මගින්ද විවාහය සිදුකළ යුතු ආකාරය පැහැදිලි කරයි. එම විවාහයේ බීජ මූලය හැටියට සඳහන් කරනුයේ මහර් (විවාහ ගාස්තුවයි*.
”ඔබලා අතර සිටින යහපත් ගතිගුණ ඇති ගැහැණුන් විවාහ කරගන්න”. (අල්-කුර්ආන් 3ඃ4* ඒ සමඟම කාන්තාවන්ට දිය යුතු පරිත්‍යාගය (මහර්* සමුපූර්ණයෙන් හදවතට එකඟව ගෙවන්නැයි නියෝග කරයි. සලාතයට වුළු දෝවනය සේ, උපවාසයට ශරීර ශක්තිය සේ මිනිසාගේ යහපත් ජීවිතයට විවාහය අවශ්‍ය වන අතර පිිළිගත් සදාචාර විවාහයක් සඳහා මහර් (විවාහ පරිත්‍යාගය* ගෙවීම අත්‍යවශ්‍ය වන්නේය.
නබි(සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්*තුමා වෙත පැමිණි කාන්තාවක් ”අල්ලාහ්ගේ ¥තයාණෙනි ඔබට මාව කැප කරන්නෙමියි කීවාය. එතුමා ඇය හඳුනා ගැනීම සඳහා හිස ඔසවා බලා නැවත බිම බලාගත්හ. නබි(සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්* තුමා පිළිතුරු නොදී නිහඬවූ විට ඇය එතැන වාඩිවූවාය. එම අවස්ථාවේ එහි සිටි අයෙක් නැගිට අල්ලාහ්ගේ ¥තයාණෙනි. ඔබ තුමාට ඇය රිසි නොවේ නම් මට විවාහ කරදෙන්නැයි කීවේය. එය ඇසූ නබි (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්* තුමාණෝ ඔබ අතේ බඩුමුට්ටු මොනවා හරි තිබෙනවාද? යැයි
ඇසූවේය. එවිට ඔහු දෙවියන් මත දිවුර(කිය*මි, මා අතේ කිසිම දෙයක් නැතැයි කීවේය.
එය ඇසූ නබි(සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්*තුමා යකඩෙන් කළ මුද්දක්වත් සොයාගෙන එන්නයි කීවේය. ඔහු නැගිට ගොස් නැවත හිස් අතින් පැමිණ නබි තුමනි, යකඩ මුද්දකුත් නැහැ. මගේ ඇඳුම නම් තිබෙනවා එයින් භාගයක් ඇයට අයිතිකර දෙන්නෙමියි කීවේය. නබි(සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්*තුමා ඔබේ ඇඳුමෙන් ඇයට ඇති ප‍්‍රයෝජනය කුමක්ද ඇය එය ඇඳගත් විට ඔබට කිසිවක් නැත ඔබ එය ඇඳගත් විට ඇයට අයිතිවන්නේ කුමක්ද?යි ඇසීය.
ඔහු කිසිවක් නොකියා ටික වේලාවක් වාඩිවී සිට නැවත නැගිට යන්න ගියේය. ඒ දුටු නබි (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්* තුමා ඔහුට හඬ ගසන්නැයි කීවේය. ඔහු ලඟට පැමිණි විට ඔබට ශුද්ධ කුර්ආනයේ වචන කීපයක් වත් කට පාඩමින් කියන්න හැකිද? යි ඇසූහ. එවිට ඔහු ඔව් මට අහවල් අහවල් පරිචිෙඡ්දයන් කට පාඩම් යයි කීය. එසේ නම් ඔබට පාඩම් ඇති පාඨයන් ඇයට ඉගැන්වීම මහර් සේ සළකා ඇයව ඔබට විවාහ කර දෙන්නෙමියි කීවේය. (වාර්තාකරු සහ්ල බින් සඅද්(රළියල්ලාහු අන්හු*තුමා (මූලාශ‍්‍රයඃ බුහාරි මුස්ලිම්, නසාඊ අබූදාවූද් තිර්මිදි*.
මෙසේ නබි (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්* තුමා (කුමක් හෝ* පරිත්‍යාගයක් දීම නිගමනය කරන තෙක් විවාහ කර නොදීම නිසා විවාහයට මහර් ප‍්‍රධාන තැනක් ගන්නා බව තේරුම් ගත හැක.
තවද ගැහැණියකට දිය යුතු මහර් ප‍්‍රමාණය ඇයගේ කැමැත්ත පරිදි තීරණය විය යුතුය. තමාගේ අතගන්න යන පිරිමියාගේ ආර්ථික තත්ත්වය අනුව ඇය ඉල්ලන ප‍්‍රමාණයක් හෝ මනමාලයා දීමට පොරොන්දු වන ප‍්‍රමාණය ඇය කෙසේ අනුමත කරන්නීද? ඒ අනුව මහර් ප‍්‍රමාණය නියම වන්නේය. මෙය දෙවියන් විසින් ගැහැණුන්ට ලබාදී ඇති ප‍්‍රධාන අයිතිවාසිකමක් වන්නේය.
අනස්(රළියල්ලාහු අන්හු* තුමා මෙසේ දැනුම් දෙයි. අබූ තල්හා (රළියල්ලාහු අන්හු* තුමා විසින් උම්මු සුලෙයිම් (රළියල්ලාහු අන්හා* තුමියට විවාහ යෝජනාවක් යැවූ විට උම්මු සුලෙයිම් තුමිය මෙසේ කීවාය. අබූ තල්හා ඔබ වැන්නෙක් විවාහ කරගැනීම (දෙවියන් මත දිවුරා* ප‍්‍රතික්ෂේප නොකරමි. එහෙත් ඔබ දෙවියන් ප‍්‍රතික්ෂේප කරන්නෙකි. මා ඉස්ලාම් ආගමික කාන්තාවක් වන්නෙමි. ඔබව මා විවාහ කරගැනීම අනුමත නොකෙරෙයි. එහෙයින් ඔබ ඉස්ලාම් ආගම වැළදගන්න එය මට දිය යුතු මහර් හැටියට පිළිගනිමි යි කීවාය. පසුව ඔහු ඉස්ලාම් ආගම වැළද ගත්තේය. එම විවාහයද සිදුවිය (මහර් වශයෙන් ඉස්ලාමය වැළද ගැනීම පිළිගැණුනි.* (නසාඊ*
මෙම සිදුවීමට නබි(සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්* තුමා කෙළින්ම සම්බන්ධ නොවූවත් එතුමාගේ සමකාලීන සිදුවීමකි. මෙය නබි (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්* තුමාද අනුමත කළේය. ගැහැණුන් විසින් මහර් ලෙස තීරණය කරනු ලබන දෑ පිරිමියා ලබාදිය යුතුය. එසේ නොකරන විවාහයක් වළංගු වන්නේ නැත. නබි (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්* තුමාණෝ මෙසේ ප‍්‍රකාශ කර ඇත.. ”කුමන එකඟතාවයක් මත ඔබේ බිරිඳ ඔබ අතිනත ගත්තේද ඒ එකඟතාවය වෙනුවට වෙන එකක් ඉටු නොකර ඇතිකරගත් මුල් එකඟතාවය ඉටුකිරීම ඔබේ වගකීම වන්නේය.” (වාර්තාකරු උත්බත් ඉබ්නු ආමිර් (රළියල්ලාහු අන්හු* මූලාශ‍්‍රය : බුහාරි මුස්ලිම්, නසාඊ, තිර්මිදි, අබූ දාවුද්*
ගැහැණියට දියයුතු මහර් ප‍්‍රමාණය මුදල් හෝ භාණ්ඩයකින් හෝ ඒ ගැන නීති පැනවීමට හෝ ගණන් බැලීමට හෝ තමාගේ අවශ්‍යතා අනුව ආපසු ඉල්ලීමට හෝ කිසිවෙකුට අයිතියක් ොනමැත. එය ඇයට අයිති දෙයකි. එහෙත් ගැහැණියගේ කැමැත්ත පරිදි ඇය සතුටින් තම ස්වාමිපුරුෂයාට යම් ප‍්‍රමාණයක් ලබා දෙන්නේ නම් එය ලබාගැනීමට තහනම් නැත. මෙය අල්ලාහ් ශුද්ධ කුර්ආනයේ මෙසේ කියයි.
”ඔබ (මහර් වශයෙන් මසුරන්* ගොඩක් දුන්නත් එයින් ඔබ කිසිම දෙයක් ආපසු ලබානොගන්න.” (අල්-කුර්ආන් 4ඃ20*
මෙසේ කුමන පැත්තකින් බැලූවත් විවාහයකදී පිරිමියා විසින් ගැහැණියට මහ්ර් අනිවාර්යයෙන් ගෙවිය යුතු බවත් එසේ සිදුනොකර විවාහයක් වලංගු නොමැති බවත් තේරුම් ගත හැක.
ෂරීඅත් (ඉස්ලාම් නීති රීති* මෙසේ තිබියදී කාන්තාවකට ඇයට හිමි මහර් ප‍්‍රමාණය දීම වෙනුවට පන්දාහේ සිට පනස් දහස, ලක්ෂය සමහරවිට ඊටත් වැඩි ප‍්‍රමාණයක් ගැහැණියගෙන් ලබාගන්නා නූතන සමාජයක් දකින්න ලැබීම සිත් කම්පා කරවන කණගාටුදායක සිද්ධියකි. ඉස්ලාම් පහළවීමට පෙර පැවති ජාහිලියා (අධමයින්ගේ* යුගයේ කාන්තා නිදහස හා අයිතීන් නොතැකූ අතර කාන්තාවන් කාමාතුරයන්ගේ විනෝද බඩුවක් සේ සැලකූ වනචාරි මිනිසුන් අතර පවා මෙවැනි පුරුද්දක් තිබුන බවක් දැනගන්නට නැත. එදා කාන්තාවන්ව තමන්ට කැමති පරිදි භාවිතා කළහ. ඉස්ලාම් පැමිණීමෙන් පසුව කාන්තාවන්ගේ විවාහ අයිතිවාසිකම් සම්පූර්ණයෙන් ලබාදී නීති පනවා ඔවුන්ගේ ගෞරවය සුරකින ලදී.
එදා නබි (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්* තුමාගේ කාලයේ විවාහය කියන විට සිහිවන්නේ මහර්ය. අද විවාහය කියන විට සිහිවන්නේ දෑවැද්දයි. ඔව් එදා මම විවාහයක් කරගත්තායි යමෙක් කීවොත් ඔහුට හෝ ඇයට ආශිර්වාද කර මහර් කොපමණදැයි අසනු ලැබීය. අද කෙනෙක් විවාහවූ බව කීවොත් ආශිර්වාද කර දෑවැද්ද කීයදැ?යි අසන තරමට පිළිකුල් යුගයක ජීවත් වන්නෙමු.
අබ්දුර් රහ්මාන් ඉබ්නු අව්ෆ් (රළියල්ලාහු අන්හු* තුමා මදීනාවට පැමිණ ටික දිනකට පසු නබි (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්* තුමා මුණ ගැසුනේය. අබ්දුර් රහ්මාන් (රළියල්ලාහු අන්හු* තුමා ලඟ සුවදක් දැනී ”අබ්දුර් රහ්මාන් මොකද විශේෂයක් දැයි විමසූහ. එවිට මම විවාහයක් කරගත්තෙමි”යි පිළිතුරු දුන්නේය. වහාම නබි (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්* තුමා මහර් වශයෙන් කොපමණ දුන්නාදැයි ඇසූහ. එවිට අබ්දුර්රහ්මාන් තුමා ඉඳි ඇටයක් තරම් රත්රං දුනිමියි කීවේය.
දෙවියන් කාන්තාවන්ට ලබාදුන් අයිතිය (නොලැබුනු විට* එය ඉල්ලා ලබාගැනීමට තිබුන අයිතියද නැතිකර කාන්තාවන්ගෙන් අසාධාරණ ලෙස විශාල මුදලක් ඉල්ලා ගැනීමටත් (පැහැර ගැනීමටත්* මුදල් හෝ භාණ්ඩ පොරෙන්දු ප‍්‍රමාණය සම්පූර්ණයෙන් ගෙවීමට අතපසුවුවොත්, ගෑස්ලිප පුපුරුවමින් ලාම්පු පෙරලා දමමින් හෝ ලණුවල එල්ලී මිය යන්නට අහිංසක කාන්තාවන්ට අද සිඳුවී තිබේ. තවදුරටත් නිශ්ශබ්දතාව රැුකිය යුතු නැත. කාන්තා හඬ නැගිය යුතුය. ගැහැණුන්ගෙන් ප‍්‍රසිද්ධියේ හිඟා කන හිඟන්නන් සමාජයෙන් තුරන්කර ඉස්ලාමයට අනුව පවුල් ජීවිත ගතකරන පිරිමින් පමණක් විවාහ කරගැනීමට පෙරමුණට ආ යුතුය. ඉස්ලාම් ලබාදුන් කාන්තා අයිතීන් දැන හැදිනගෙන එවා ලබා ගැනීමට උත්සුක විය යුතුය.
සකස් කිරීම:
ඒ. එච්. ෆාතිමා ජනූෆා
පරිවර්තක:
සෙයියද් මුහම්මද්
ප‍්‍රකාශනය:
(සෙයිලාන් මුස්ලිම් තරුණ සංවිධානය*
කොළඹ – 10