ඉස්ලාමයේ අනිවාර්ය කොට ඇති කරුණු අතරින් පස්වැන්න හජ් ඉටු කිරීම වේ. එය ඉටුකිරීම සඳහා සුදුසුකම් ලබන සෑම කෙනෙකුම එක් වතාවක් අනිවාර්යයෙන්ම හජ් වන්දනය ඉටු කළ යුතුය. එක් වතාවකට වඩා හජ් වන්දනය ඉටු කිරීම වෛකල්පික ක්‍රියාවක් වන්නේය.හජ් වන්දනය කරන තැනැත්තාගේ ප්‍රධාන අධිෂ්ඨානය විය යුත්තේ එය අල්ලාහ් වෙනුවෙන් පමණක් ඉටු කිරීමය. අල්ලාහු තආලා විසින් පිළිගනු ලැබූ හජ් වන්දනයක් සඳහා කුලිය වන්නේ ඔහු විසින් සිදු කල සියළු පව් සමා වීම බව පැවසේ.
හජ් පිළිබඳව අල් කුරානයේ මෙසේ සඳහන් කොට ඇත.
“එහි වන්දනා කිරීම සඳහා වියදම් කිරීමට හැකියාව ඇත්තන්ට අල්ලාහ් වෙනුවෙන් එම නැවතුම් පල හජ් කිරීම අනිවාර්ය කෙරේ” (කුරානය 3:97).
හජ් ඉටුකිරීම සඳහා සුදුසුකම් සපුරාලන කෙනෙක් එය ඉටු නොකර සිටීම බලවත් වරදකි. හජ් ඉටු කිරීමට සුදුසුකම් ලබා තිබියදීත් කිසිම හේතුවක් නොමැතිව එය ප්‍රමාද කිරීමෙන් පසු හජ් ඉටුකිරීමට හැකියාව නොලැබී යාමෙන් සිදු වන්නේ බලවත් වරදකි. එවැනි කෙනෙකු හජ් නොකර මිය ගියත් ඔහු වෙනුවෙන් වෙනත් අයෙකු විසින් හජ් වන්දනය ඉටු කල යුතුය. කාන්තාවන්ට හජ් වන්දනය අනිවාර්යවන්නේ හජ් ගමනේදී ඇය සමග කැටුව යාම සඳහා මහ්රම් කෙනෙක් සිටියහොත් පමණක් බව බොහෝ ඉස්ලාමිය විද්වතුන්ගේ මතය වේ.
හජ් සම්බන්දයෙන් අල් කුරානයේ පහත දැක්වෙන පරිදි සඳහන් කොට ඇත.
“හජ් (වන්දනය) ඊට නියමිත මාස වලදී පමණි. එබැවින් එම (කාලය තුලදී) හජ් ඉටුකරන තැනැත්තා සංසර්ගයේ යෙදීමද, පව් කිරීමද, අනවශ්‍ය ලෙස තර්ක කිරීමද නොකළ යුතුය. නුඹලා කුමන යහපත් දෙයක් කළත් අල්ලාහ් එය හොඳින් දනියි. තවද ගමනට අවශ්‍ය දේවල් සුදානම් කර ගනු. එහෙත් නියත වශයෙන්ම ඔබ සුදානම් කරන දේවල් අතරින් හොඳම දෙය ‘තක්වා’ (හෙවත් දෙවියන් කෙරෙහි ඇති භක්තිය) වේ. අවබෝධය ඇත්තවුන් මා හට බිය වනු” (කුරානය 197).
හජ් ගමනේ යෙදෙන සියළුම දෙනාම ඉහත කරුණු කෙරෙහි නිසි අවධානය යොමු කල යුතුය.
හජ් කිරීමට බලාපොරොත්ටු වන තැනැත්තා ණය වී සිටියහොත් හජ් ඉටු කිරීමට පෙර එය ගෙවා දැමීම ඉතා යෝග්‍යය වේ. නැතහොත් එය ගෙවීමට සුදුසු වැඩ පිළිවෙලක් සකස් කොට තිබිය යුතුය. ණය ගෙවීමට තිබියදී ජිහාද්වල මිය ගියත් ඔහුගේ ණය ගෙවන තුරු ඔහුට ස්වර්ගය තහනම් වන බව හදිස්වල සඳහන් වේ.
හජ් කිරීමට පෙර ඒ සඳහා අවශ්‍ය නීති රීති කලින්ම දැනගෙන සිටීම ඉතා වැදගත්ය. එය ඉතා සරල දෙයක් බැවින් සුදුසු විද්වතෙකු හමුවී ඒවා පහසුවෙන් දැනගත හැකිය.
හජ් වන්දනය ඉටු කිරීම සඳහා වර්ෂයක් පාසා ලෝකයේ නන්දෙසින් ඉස්ලාමිය බැතිමතුන් මිලියන තුනක් පමණ මක්කාවට රැස්වෙති. මොවුන්ගේ සමේ වර්ණය නිසා හෝ කතාකරන භාෂාවන් නිසා හෝ ජාතිය නිසා හෝ වෙනස් නොවී එකා මෙන් හජ් වන්දනය ඉටු කිරීමෙන් මුස්ලිම්වරුන්ගේ එකමුතුකම සංකේතවත් වන්නේය්.
By Fasy Ajward.B.Sc(Special)Hons.
Ex: Research officer at Ceylon Institute of Scientific and Industrial Research.