අපෙන් බොහෝ අය සිතා සිටින්නේ රුකුහි “සුබ්හාන රබ්බියල් අලීම්, සුජූද්හි සුබ්හාන රබ්බියල් අ:ලා” හැර වෙනත් කිසිවක් පැවසීමට නොමැති බව. තවත් අය තුන් වරක් පැවසීමත් සමග නිහඩවෙති, ඊට අධිකව පැවසීම වැරදි යන මතයක සිටිති. පහත සදහන් ප්රාර්ථනා ඉතා අලංකාර මහගු හා ඉතා ගැඹුරු අර්ථයන්ගෙන් සමන්විත ප්රාර්ථනා වේ. නබි (ﷺ) තුමන් අපට ඉගැන්වූ අති උතුම්වූ ප්රාර්ථනා එම අවස්ථාවන්හි කියමින් අපි උපරිම ප්‍රයෝජන ලබා ගත යුතුයි. අපි තනිව සලාතය කරන විට වැඩි වශයෙන් මෙම ප්රාර්ථනා කිව යුතුය. සමූහව සලාතය කරන විට ලැබෙන අවස්ථාව අනූකූලව කිව යුතුය. සලාතය තුළ නිහඩව සිටිය යුත්තේ ඉමාම් ශබ්ද නගා පාරායනය කරන විට පමණි. සෙසු ඉරියව්වල නිහඩව සිටීමක් නැත. එබැවින් එම අවස්ථාවන්හි පහත සදහන් ප්රාර්ථනා කියමින් උපරිම පල නෙලා ගත යුතුය.
සලාතයෙහි රුකු, සුජූද් හා ඒ දෙක අතර කිව යුතු සියළු ප්රාර්ථනා සාධක සහිත පුවත් ඇසුරෙන් මෙහි සදහන් කරමු. බොහෝ අය රුකු හි “සුබ්හාන රබ්බයල් අලීම් වබිහම්දිහි, සුජූද් හි “සුබ්හාන රබ්බයල් අ:ලා වබිහම්දිහි” යනුවෙන් පැවසීම දැකගත හැක නමුත් “වබිහම්දිහි” යන කොටස සදහන් වන පුවත දුර්වල වේ. එබැවින් ඒ කොටස හැර පැවසීමයි නියම ක්‍රමය වන්නේ. තවද තුන් වරක් පැවසීම පිළිබද සදහන් පුවතද දුර්වල වේ. වරකට අධිකව කැමති සංඛ්‍යයාවක් කිව හැක. නමුත් ඔත්තේ සංඛ්‍යයාවන් පවත්වා ගැනීම වැදගත්ය. රුකුහි පමණක් කිව යුතු ප්රාර්ථනා, රුකු හා සුජූද්හි පොදුවේ කිව යුතු ප්රාර්ථනා, සුජූද්හි පමණක් කිව යුතු ප්රාර්ථනා යනුවෙන් පහතින් සදහන් වේ. වරක් නබි (ﷺ) තුමන් රුකුහි අල්ලාහ් මහගු භාවයට පත්කරන්න, සුජූද්හි වැඩි වශෙයන් අල්ලාහ්ගෙන් ප්රාර්ථනා කරන්න, එය කෙනෙකු අල්ලාහ්ට ඉතා සමීපව සිටින අවස්ථාව යනුවෙන් පැවසූහ. රුකු හා සුජූද්හි අල්කුර්ආනය පාරායනය කිරීම තහනම් වේ. නමුත් සුජූද්හි ප්රාර්ථනා කරන කෙනෙකු ශුද්ධවූ අල්කුර්ආනයෙහි සදහන් ප්රාර්ථනා, ප්රාර්ථනා කිරීමේ අරමුණින් පැවසිය හැක.
රුකුහි කිව යුතු ප්රාර්ථනා:
1- سُبْحَانَ رَبِّىَ الْعَظِيمِ ((Muslim 1850
2- اللَّهُمَّ لَكَ رَكَعْتُ وَبِكَ آمَنْتُ وَلَكَ أَسْلَمْتُ خَشَعَ لَكَ سَمْعِى وَبَصَرِى وَمُخِّى وَعَظْمِى وَعَصَبِى ((Muslim 1848
ඉහත සදහන් 2 වැනි ප්‍රාර්ථනාවෙහි වඅසබී සමග අවසන් කිරීමට සාධක පවති පහත 3 වැනි ප්‍රාර්ථනාවෙහි සදහන් කොටසද එක් කර පැවසීමටද සාධක පවති.
3- وَمَا اسْتَقَلَّتْ بِهِ قَدَمِي لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ (Ahmad 960)
පහත සදහන් ප්රාර්ථනා රුකුහි හා සුජූද් හි කිව යුතු ප්රාර්ථනා:
1- سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِكَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ ((Annasai 1131
2- سُبْحَانَ ذِى الْجَبَرُوتِ وَالْمَلَكُوتِ وَالْكِبْرِيَاءِ وَالْعَظَمَةِ (Abu Dawud 873)
3- سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا وَبِحَمْدِكَ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي Buhari 794))
4- سُبْحَانَكَ وَبِحَمْدِكَ أَسْتَغْفِرُكَ وَأَتُوبُ إِلَيْكَ Muslim 1114))
5- سُبْحَانَ اللَّهِ وَبِحَمْدِهِ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَأَتُوبُ إِلَيْهِ Muslim 1116))
6- سُبْحَانَكَ رَبِّى وَبِحَمْدِكَ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِى Muslim 1115))
හය වැනි අංකය සදහන් ඉහත ප්‍රාර්ථනාව රුකුහි හා සුජුද්හි නබි තුමන් අධිකව පැවසූ බව ආයිෂා රලියල්ලාහු අන්හා තුමිය සදහන් කරයි.
7- سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلاَئِكَةِ وَالرُّوحِ Muslim 1119))
රුකුහි සිට නැගිටීමත් සමග කිව යුතු ප්රාර්ථනා
1- اللَّهُمَّ رَبَّنَا لَكَ الْحَمْدُ (Buhari 796)
2- اللَّهُمَّ رَبَّنَا وَلَكَ الْحَمْدُ (Buhari 795)
3- رَبَّنَا وَلَكَ الْحَمْدُ (Buhari 804)
4- رَبَّنَا لَكَ الْحَمْدُ (Buhari 722)
5- رَبَّنَا وَلَكَ الْحَمْدُ، حَمْدًا كَثِيرًا طَيِّبًا مُبَارَكًا فِيهِ (Buhari 799)
6- اللَّهُمَّ رَبَّنَا لَكَ الْحَمْدُ مِلْءَ السَّمَوَاتِ وَمِلْءَ الأَرْضِ وَمِلْءَ مَا بَيْنَهُمَا وَمِلْءَ مَا شِئْتَ مِنْ شَىْءٍ بَعْدُ ((Muslim 1848
7- اللَّهُمَّ رَبَّنَا لَكَ الْحَمْدُ مِلْءَ السَّمَوَاتِ وَمِلْءَ الأَرْضِ وَمِلْءَ مَا شِئْتَ مِنْ شَىْءٍ بَعْدُ (Muslim 1095)
8- اللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ مِلْءَ السَّمَاءِ وَمِلْءَ الأَرْضِ وَمِلْءَ مَا شِئْتَ مِنْ شَىْءٍ بَعْدُ اللَّهُمَّ طَهِّرْنِى بِالثَّلْجِ وَالْبَرَدِ وَالْمَاءِ الْبَارِدِ اللَّهُمَّ طَهِّرْنِى مِنَ الذُّنُوبِ وَالْخَطَايَا كَمَا يُنَقَّى الثَّوْبُ الأَبْيَضُ مِنَ الْوَسَخِ(Muslim 1097)
9- اللَّهُمَّ رَبَّنَا لَكَ الْحَمْدُ مِلْءَ السَّمَوَاتِ وَمِلْءَ الأَرْضِ وَمِلْءَ مَا شِئْتَ مِنْ شَىْءٍ بَعْدُ أَهْلَ الثَّنَاءِ وَالْمَجْدِ لاَ مَانِعَ لِمَا أَعْطَيْتَ وَلاَ مُعْطِىَ لِمَا مَنَعْتَ وَلاَ يَنْفَعُ ذَا الْجَدِّ مِنْكَ الْجَدُّ ((Muslim 1086
10- رَبَّنَا لَكَ الْحَمْدُ مِلْءَ السَّمَوَاتِ وَالأَرْضِ وَمِلْءَ مَا شِئْتَ مِنْ شَىْءٍ بَعْدُ أَهْلَ الثَّنَاءِ وَالْمَجْدِ أَحَقُّ مَا قَالَ الْعَبْدُ وَكُلُّنَا لَكَ عَبْدٌ اللَّهُمَّ لاَ مَانِعَ لِمَا أَعْطَيْتَ وَلاَ مُعْطِىَ لِمَا مَنَعْتَ وَلاَ يَنْفَعُ ذَا الْجَدِّ مِنْكَ الْجَدُّ (Muslim 1099)
සුජුද්හි කිව යුතු ප්රාර්ථනා:
1- سُبْحَانَ رَبِّىَ الأَعْلَى ((Muslim 1850
2- اللَّهُمَّ لَكَ سَجَدْتُ وَبِكَ آمَنْتُ وَلَكَ أَسْلَمْتُ سَجَدَ وَجْهِى لِلَّذِى خَلَقَهُ وَصَوَّرَهُ وَشَقَّ سَمْعَهُ وَبَصَرَهُ تَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ ((Muslim 1848
3- اللَّهُمَّ أَعُوذُ بِرِضَاكَ مِنْ سَخَطِكَ وَبِمُعَافَاتِكَ مِنْ عُقُوبَتِكَ وَأَعُوذُ بِكَ مِنْكَ لاَ أُحْصِى ثَنَاءً عَلَيْكَ أَنْتَ كَمَا أَثْنَيْتَ عَلَى نَفْسِكَ (Muslim 1118)
4- اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِى ذَنْبِى كُلَّهُ دِقَّهُ وَجِلَّهُ وَأَوَّلَهُ وَآخِرَهُ وَعَلاَنِيَتَهُ وَسِرَّهُ Muslim 1112))
සුජූද් දෙක අතර වාඩිවෙන විට කිව යුතු ප්රාර්ථනා:
1- رَبِّ اغْفِرْ لِي ، رَبِّ اغْفِرْ لِي (Ibnu Majah 798)
2- اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي وَارْحَمْنِي وَاجْبُرْنِي وَاهْدِنِي وَارْزُقْنِي (Tirmidi 284)
3- اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي وَارْحَمْنِي وَعَافِنِي وَاهْدِنِي وَارْزُقْنِي (Abu Dawud 850)
4- رَبِّ اغْفِرْ لِي وَارْحَمْنِي وَاجْبُرْنِي وَارْزُقْنِي وَارْفَعْنِي (Ibnu Majah 898
සුජූද් දෙක අතර කිව යුතු ප්රාර්ථනා අතුරින් තද බව සාධක පවතින්නේ රබිබ්:ෆිර්ලී රබිබ්:ෆිර්ලී යන ප්‍රාර්ථනාවටයි එබැවින් එය අධිකව පැවසිය හැක. සෙසු ප්රාර්ථනා තුන සම්බන්ධව පවතින පුවත්වල දුර්වලතා පවති.
By: අබූ අස්මා
www.yayuthumaga.com